राज्यातील गरीब नागरिक “दिवाळीला आनंदाचा शिधा मिळेल का?” या प्रशाची वाट पाहत आहे परंतु आता यापुढे कदाचित हा आनंदाचा शिधा मिळणार नाही.
दिवाळीला तरी नक्की मिळणार नाही हे स्पष्ठ झाले आहे.
दरवर्षी सणासुदीच्या काळात राज्य सरकारकडून दिला जाणारा आनंदाचा शिधा हा गरीब व गरजू कुटुंबांसाठी मोठा दिलासा असतो.
मात्र, यावर्षी या योजनेवर आर्थिक संकटाचे सावट आले आहे. अन्न व नागरी पुरवठा मंत्री छगन भुजबळ यांनी स्पष्ट केले आहे की, यावर्षी दिवाळीत आनंदाचा शिधा वितरित केला जाणार नाही.
पुढील लेख पण वाचा घरकुल बांधकाम योजना
बहीण योजनेचा आर्थिक परिणाम राज्य तिजोरीवर प्रचंड भार
राज्याचे अन्न व नागरी पुरवठा मंत्री यांनी सांगितले की, “मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना” ही अत्यंत मोठ्या प्रमाणावर चालवली जात आहे. या योजनेसाठी दरवर्षी सुमारे ३५ ते ४० हजार कोटी रुपयांचा खर्च येतो.
या खर्चामुळे राज्याच्या तिजोरीवर मोठा ताण निर्माण झाला आहे. परिणामी, काही इतर सामाजिक योजना मागे घ्याव्या लागल्या आहेत.
पुढील योजनेचा पण लाभ घ्या पीएम विश्वकर्मा ओळखपत्र
आनंदाचा शिधा थांबवण्यामागील मुख्य कारण
पूर्वीच्या वर्षांत दिवाळीत रेशन दुकानांवर १०० रुपयांत अन्नधान्य किट देण्यात येत असे. यामध्ये तांदूळ, गहू, साखर, तेल इत्यादी वस्तू असत.
परंतु यंदा वित्त विभागाने आर्थिक स्थिती पाहता हा उपक्रम शक्य नाही असे स्पष्ट केले आहे. त्यामुळेच आनंदाचा शिधा थांबवण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे.
अतिवृष्टी आणि आर्थिक ताणामुळे सरकार अडचणीत
या वर्षी राज्यात अनेक ठिकाणी अतिवृष्टी आणि पूरस्थितीमुळे शेतीचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान झाले आहे. शेतकऱ्यांना दिलासा देण्यासाठी सरकारला मोठ्या प्रमाणावर निधी वितरित करावा लागणार आहे. त्यामुळे राज्याच्या एकूण अर्थसंकल्पावर अधिक ताण आला आहे.
निधीची ओढतान आणि मर्यादित साधनसंपत्ती
भुजबळ यांनी पत्रकार परिषदेत सांगितले की, “आधीच निधीची ओढताण आहे. त्यामुळे काही गोष्टी यावर्षी करता येणार नाहीत.”
यातून स्पष्ट होते की सरकारकडे निधी असूनही, त्याचा योग्य वापर प्राधान्याने शेती मदत, कर्जमाफी आणि आपत्ती निवारण यासाठी केला जाणार आहे.
सामाजिक आणि राजकीय प्रतिक्रिया
नागरिकांमध्ये नाराजी
दिवाळीचा सण म्हणजे आनंद, एकत्रितपणा आणि वाटप. गरीब कुटुंबांसाठी आनंदाचा शिधा म्हणजे सण साजरा करण्याचे साधन. त्यामुळे या आनंदाचा शिधा रद्द करण्याच्या या निर्णयाने संपूर्ण महाराष्ट्रामध्ये नाराजी निर्माण झाली आहे.
विरोधकांचा आरोप
विरोधी पक्षांनी या निर्णयावर टीका केली असून, “सरकारने गरीबांच्या सणाचा आनंद हिरावला” असा आरोप केला आहे. त्यांचे म्हणणे आहे की, “लाडकी बहीण” योजनेचा खर्च कमी करून सरकारने सणासुदीचा शिधा द्यायला हवा होता.
दिवाळीला आनंदाचा शिधा मिळेल का?
सरकारचा अधिकृत संकेत
छगन भुजबळ यांनी दिलेल्या निवेदनानुसार, यावर्षी दिवाळीत आनंदाचा शिधा वितरित केला जाणार नाही.
ही माहिती अधिकृत असून, सरकारकडून या विषयावर कोणतेही नवीन परिपत्रक आलेले नाही.
पुढील वर्षासाठी आशेचा किरण
तथापि, अर्थसंकल्पीय नियोजन आणि करसंकलनात सुधारणा झाल्यास पुढील वर्षी ही योजना पुन्हा सुरू होण्याची शक्यता आहे. सरकारकडून काही मर्यादित स्वरूपात अन्नधान्य किट वितरण करण्याची शक्यता देखील नाकारता येत नाही.
सरकारचे लक्ष कुठे केंद्रित आहे?
१. लाडकी बहीण योजना प्राधान्यक्रमात
या योजनेत महिलांना थेट आर्थिक लाभ मिळत असल्याने, सरकार तिचे सातत्य राखणार आहे.
२. कृषी मदत आणि अतिवृष्टी भरपाई
शेतकऱ्यांचे नुकसान भरून काढण्यासाठी तातडीने निधी वितरित करणे हे सरकारचे पहिले उद्दिष्ट आहे.
३. दिवाळीनंतरची योजना शक्यता
काही सामाजिक कार्यकर्त्यांच्या मते, दिवाळीनंतर सरकार “किफायतशीर धान्य योजना” किंवा “विशेष वितरण मोहीम” सुरू करू शकते.
लेखाचा सारांश
दिवाळीला आनंदाचा शिधा मिळेल का? — सध्याच्या परिस्थितीत उत्तर स्पष्ट आहे: नाही.
राज्याच्या आर्थिक ताणामुळे सरकारने सणासुदीचा शिधा थांबवण्याचा निर्णय घेतला आहे.
तथापि, हा निर्णय कायमस्वरूपी नाही. आर्थिक स्थैर्य परत मिळाल्यानंतर पुन्हा एकदा ही योजना सुरू होण्याची शक्यता आहे.
नाही. अन्न व नागरी पुरवठा मंत्री छगन भुजबळ यांनी स्पष्ट केले आहे की, यावर्षी दिवाळीत आनंदाचा शिधा दिला जाणार नाही. आर्थिक ताण आणि निधीअभावी हा निर्णय घेण्यात आला आहे.
आनंदाचा शिधा ही राज्य शासनाची एक योजना आहे ज्यांत रेशन दुकानांद्वारे १०० रुपयांत अन्नधान्य किट देण्यात येत असे. या किटमध्ये तांदूळ, गहू, साखर, डाळ, तेल आदी वस्तूंचा समावेश असतो.
राज्य सरकारच्या “लाडकी बहीण योजना”मुळे मोठ्या प्रमाणावर खर्च वाढला आहे. या योजनेसाठी दरवर्षी ३५ ते ४० हजार कोटी रुपये खर्च होत असल्याने इतर योजनांवर ताण येतो आहे. त्यामुळे सध्या आनंदाचा शिधा देणे शक्य नाही, असे सरकारचे म्हणणे आहे.
सध्याच्या आर्थिक स्थितीत हे सांगणे कठीण आहे. तथापि, पुढील वर्षी आर्थिक स्थिती सुधारल्यास किंवा अतिरिक्त निधी उपलब्ध झाल्यास आनंदाचा शिधा पुन्हा सुरू होण्याची शक्यता आहे.
भुजबळ यांनी सांगितले की, गणेशोत्सवात देखील आनंदाचा शिधा देण्यात आलेला नव्हता. कारण त्या वेळीसुद्धा निधीअभावी सरकारने वितरण टाळले होते.
